KAFEİN

[wolveron]

İnsanalrın kafein vb. maddelerle tanışması paleolitik çağa kadar uzanır. Kahve bitkisinin ham meyvesi olan “Caffea Arabica”dan, uyarıcı etkisinden faydalanabilmek amacıyla, bu bitkinin kullanıldığı kafeinli içecekler yapılmıştır. Zaman içinde, ham meyve yerine kavrulmuş kahve çekirdeğinin kullanımına başlanmıştır. Türkler 17.yy’a kadar kahve tarımını elinde tutmuş, kahvenin Türkiye’den Avrupa’ya yayılması ise Venedik üzerinden olmuştur. daha sonra Fransa’da kahvenin suçiçeği, gut ve kepeğe iyi geldiğine inanılmış İngiltere’de ise; sindirimi kolaylaştırdığı, soğuk algınlığının yanında cinsel ilişkiyle yayılan hastalıkları da tedavi ettiği kanısı uyanmıştır. Kafeinin sağlıkla ilgili olumsuz etkilerine dair endişeler eski tarihlere dayanır. 16.yy’da Mısır’da kahve satışı yasaklanmış ve kahve satan dükkanlar yıkılmıştır. Son yıllarda kafeinin sağlık üstüne olumsuz etkileriyle ilgili uyarılar artmaktadır. Yine de kafein, ABD ve Avrupa’da tüketilen en yaygın etki maddesidir.
SPORCU ÜZERİNDE FİZİKSEL ETİKLERİ
Kafein birbirinden farklı 63 bitkide doğal olarak bulunmaktadır. Kafein, teofilin ve teobrominin hepsi metin liksantinler grubundandır. Sporcularda hücre seviyesindeki etkilerini en az 3 olası mekanizma aracılığı ile ortaya koyar.
1- Hücre içi Ca miktarını artırarak
2- Ortamdaki döngüsel AMP (C-AMP) miktarını artırarak
3- Adenosine reseptörlerinin kompetitif antagonisti olarak fonksiyon yaparak.
Kafein C-AMP miktarını 2 mekanik ile artırır. Birincisi dolaşımdaki katekolamin seviyesindeki artışın adenil-siklaz miktarını fazlalaştırması ve bu şekilde C-AMP yapımındaki hızlanmadır. İkinci mekanizmada bu ajanın fosfodiesteraz enzimini inhimbe etmesi ve bu sayede C-AMP’nin 5- ATP’ye dönüşümünün önlenmesidir. Döngüsel AMP miktarındaki artış, daha önce kafein kullanmamış kişilerde glikojenolizin hızlanmasına neden olmakta, öte yandan tüm kullanıcılarda lipolizan artırmaktadır. Sporcular tarafından kafein, performansı artırdığı inancıyla uzun yıllardan beri kullanılmaktadır. Ancak elimizdeki mevcut veriler, değerlendirildiğinde kafeinin yüksek şiddetli ve kısa süreli egzersizlerde dayanıklılık sporlar üzerine olan etkileri arasında bir ayırım yapılması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

YAN ETKİLERİ
Akut – Hafif Akut – Ağır Kronik
Sinirlilik Peptik ülser Serum kolesteral seviyesinde artma
Uykusuzluk Baygınlık İskemik kalp hastalığında artma
İrritabilite Delirium Teratogenitede artma
Sinüs taşikardi Koma Fibrokistik meme hastalıklarında
Hipertansiyon Aritmi artma
Gastrointestinel Ölüm
Rahatsızlık