Anabolik-Androjenik Steroidler

[Kemal Siren]

Edip Tocsoy'dan da izin alarak bu cok meshur kitabi az az cevirmeye basliyorum. Kitabin yazari William Llewellyn, adamcagiz 10 yildir bu kitabi arada bir yenileyerek cikariyor. Yanilmiyorsam en son 10cu baskisi cikti. Kitap 3 ana kisimdan olusuyor; ilk kisimda steroidlerin ne oldugu, cesitleri, tarihi, nasil calistigi, vucuda istenen ve istenmeyen etkileri vs anlatiliyor. Bu kisimda yazilanlar gercek bilgi. Hepsi saglam kaynaklarla destekleniyor. Steroid kullanmayacak olanlar icin bile cok ilginc bilgiler var.

Ikinci kisimda yazarin sahsi gorusleri ve tavsiyeleri var. Nasil kurler yapilmali falan. Bu kisim bilimsel degil, dedigim gibi, sahsi fikirleri.

Ucuncu kisimda ise dunya uzerinde satilan cok sayidaki steroitler hakkinda bilgiler veriliyor. Gercegini sahtesinden nasil ayirabiliriz falan. Zaten adamin durmadan kitabin yeni baskisini cikarmasinin ana nedeni bu 3cu kisim. Dunyada satilan steroidler hep degistigi icin adam kitaba eklemeler yapmak zorunda kaliyor.


Bendeniz hic steroid kullanmadim ve kullanmayi da dusunmuyorum. Bu konuda pratik hic bir bilgim yok. Sadece bilgi edinmekten keyif aldigim icin bu kitap bana cok ilginc geldi. Bu konuda hic birikimim olmadigi icin kendimden bir sey eklemeden cevirisini yapiyorum sadece.

Cevirirken tabii ki butun kitabi cevirmeyecegim. Sadece genel bilgilerin anlatildigi birinci bolumu burada paylasacagim. "Neyi nasil kullanalim, nereden alalim" hakkindaki kisimlar yok. Zaten prensip olarak vucutcu.com'da bu tip fikirleri paylasmiyoruz.

Son bir hatirlatma; steroidler hakkinda hic bir bilgim yok, lutfen kimse ozelden mesaj atip bu konuda soru sormasin. Zamaniniza yazik

[Kemal Siren]

Testosteron konusuna giris;

Anabolik steroidler (AS) sentetik testosteron hormonu veya testosteron benzeri (yapisi ve islevi benzer) molekullerdir. Bu sebeple de AS'lerin ne oldugunu anlamak icin once testosteronu anlamak lazim.

Testosteron en onemli erkek cinsel hormonudur. Yumurtaliklardaki Leydig hucrelerinde uretilir. Insan hayatinin degisik evrelerindeki uretim miktari degisiktir. Ergenlik doneminde bu hormonun etkileri en belirgin haldedir. Ses kalinlasmasi, vucut killarinin ve sakallarin cikmasi, sebum uretiminin artisi, cinsel organlarin gelismesi, spermin olgunlasmasi ve cinsel isteklerin ortaya cikisi gibi erkek cinsi karakterleri testosteron sebebiyle ortaya cikar. Butun bu etkiler testosteronun erkeksi ozellikleri arttirici (androjenik) etkileridir.

Artan testosteron miktarinin ayni zamanda buyume (anabolik) etkisi de vardir. Protein sentezi (yeni doku yapimi) artisi erkeklerin kadinlardan cok daha fazla kasli olmasinin ana nedenidir. Yetiskin bir erkek gunde 2.5mg - 11mg araliginda testosteron uretirken, yetiskin bir kadin sadece 0.25mg kadar uretir (1). Kadinlardaki ana cinsel hormon estrojendir. Estrojenin vucuttaki etkileri testosterondan cok farklidir; dusuk testosteron ve yuksek estrojen miktari kadinlarin daha cok yag dokusu ve daha az kas dokusu uretmelerine, daha kisa boylu olmalarina ve ileri yaslarda daha cok kemik yogunlugu kaybetmelerine (osteoporoz) neden olur.

Testosteronun bu etkilerini nasil hayata gecirdigi konusu biraz karisik. Dolasimda serbest haldeyken vucuttaki bir cok hucreyle etkilesime gecebilir. Kas, deri, bobrek, kemik, merkezi sinir sistemi ve prostat hucreleri gibi. Testosteron bu hucrelerdeki androjen reseptorlerine baglanarak etki gosterir. Bu sistemi kilit-anahtar ornegiyle aciklamak mumkun; hucre ustundeki reseptorler kilit ve hucreye girmeye calisan molekuller ise anahtar gibidir, hucreye girebilmek icin molekulun o reseptore uygun olmasi gerekir.

Bu etkilesimde testosteron molekulu hucredeki reseptore baglanir ve bir reseptor grubu olusturur (receptor complex). Bu grup, yani hormon ve reseptor, hucrenin merkezine giderek DNA'nin belirli bir bolgesine baglanir. Bu bolgeye "hormona duyarli kisim" denir. Butun bu islem ozel genlerin salinmasini tetikler. Bu genler (baska bir cok etkilerinin yaninda) kaslardaki aktin ve myosin adli kas liflerini olusturan ve guc ureten proteinlerin sentezini tetikler. Kaslardaki glukojen depolarinin miktari da androjen etkisiyle artabilir. Iste kaslari buyuten ana etki bu.

DNA'nin uyarilmasi tamamlandiktan sonra reseptor grubu DNA'dan ayrilarak tekrar hucre disina cikar. Reseptor ve hormon birbirinden ayrilir. Testosteron tekrar dolasima katilir ve baska hucreleri de ayni sekilde etkilemeye devam edebilir. Butun bu reseptor dongusu (reseptore baglanma, hucre merkezine gecis, DNA'ya baglanma ve genlerin tetiklenmesi) saatler suren bir islevdir. Mesela tek bir androlone ignesi kullanilan deneylerde androjen reseptorlerinin hucre ustune donmesinin 4-6 saat surdugu gorulmustur. Bu dongunun bolunme suretiyle yeni reseptorler uretilmesini (yani reseptor sayisinin artmasini) tetikledigi de dusunuluyor. Yani, androjenler kendi reseptorlerinin uretilmesinde etkililer. (2)

Bobreklerde ayni dongu androjenlerin alyuvar (hemoglobin) uretimini arttirmasi (erythropoiesis) seklinde ortaya cikiyor (3). Bu etki alyuvar sayisinin artmasi ve dolayisiyla oksijen tasima kapasitesi artiyor. Hemen hemen her anabolik/androjenik steroitde bu etki vardir (bazi sporcular sadece oxymetholone ve boldenone'un bu konuda etkili olduguna inanirlar ama bu dogru bir inanis degil). Bu etki bobrekteki androjen reseptorlerinin aktif hale gecmesine bagli oldugu icin kullanilan molekulun bir onemi yoktur. Bu etkiyi gostermeyenler dihidrotestesteron (DHT) ve onun turevleridir sadece (4). DHT ve turevleri, bobrek ve kas hucrelerinde bulunan 3AHD (3alpha-hydroxysteroid dehydrogenase) enzimi tarafindan bozularak hemen islevlerini yitirir. Bu sebeple de kas ve bobrek dokularinda dusuk etki gosterirler.

Yag dokulari (adipoz) da androjenlere hassastir ve bu hormonlar yaglarin dokulardan salinimini (lipolysis) tetiklerler (5). Bunu nasil yaptiklari tam bilinmemekle beraber, adrenalin reseptorlerinin miktarini ve tiplerini (beta adrenergic) etkiledikleri dusunuluyor. Yani androjenler adrenalinin yag yakici etkisini arttiriyor. Belki de genel hucresel islevler sebebiyle bu etki olusuyor olabilir (adenylate cyclase ile) (6). Genelde gozlenilen, vucutta androjen hormon seviyesi azaldikca yag tutulmasinin arttigi. Ya da tam tersi, androjen miktari arttikca yag dokularinin azaldigi. Bu zit etkilesimde androjen-estrojen orani da cok onemli, cunku estrojen vucudun bir cok yerinde yag dokularini buyutucu etki gosteriyor -8-. Bu mantikla, eger steroid kullanirken yag yakmak isteniyorsa, estrojen seviyesi cok dusuk tutulmali. Zaten bir cok vucutgelistirmeci definisyon icin estrojene donusmeyen (aromatize olmayan) steroidleri kullanmasinin sebebi bu. Estrojene donusebilen androjenler ise (yaglanmaya sebep olabildikleri icin) daha cok bulking zamani tercih ediliyor. (NOT: aromatizasyon hakkinda ilerki bolumlerde cok detayli bilgiler verilecek).

Testesteron erkeksi ozellikleri arttirir. Bu ozellikler genelde androjene hassas dokulardaki reseptorlerin aktif hale gecmesiyle (ve genelde reseptore baglanmadan once testesteronun DHT'ye donusmesi sonucu) ortaya cikar. Sebaceous bezleri (derinin yaglanmasini saglayan bezler) daha cok yag uretirler ve bu artan miktardaki yagi tasiyamayan gozenekler tikanarak sivilceler ortaya cikar. Vucutta killanma, sakal miktari artar ama saclarda dokulme etkisi gorulur. Eger birey erkek tipi sac dokulmesine yatkinsa androjenler bu dokulmeyi hizlandirir. DHT'nin sac dokulmesinden dogrudan sorumlu oldugu iddiasi dogru degil. Asil suclu sac koklerindeki androjen reseptorlerinin aktif hale gelmesi. Cinsel bezler ve cinsel isteklilik (libido) , merkezi sinir sistemi ve noromuskular (kaslarin sinir sistemi tarafindan kontrolu) sistem de
androjenlerden etkilenirler.

Kaynaklar;

1 Role of androgens in growth and development of the fetes, child and adolescent. Rosenfield R.L. Adv. Pediatr. 19 (1972) 172-213

2 Metabolism of anabolic androgenic steroids Victor A. Rogozkin, CRC Press 1991

3 Androgens and Erythropoiesis J. Clin Pharmacol. Feb.Mar 1974 p94-101

4 Effects of various modes of androgen substitution therapy on erythropoiesis. Jockenhovel F, Vogel E, Reinhardt W, Reinwein D. Eur J Med Res 1997 Jul 28;2(7):293-8

5 Testosterone increases lipolysis and the number of beta-adrenoceptors in male rat adipocytes. Xu XF, De Pergola G, Bjontorp P. Endocrinology 1991 Jan;128(1):379-82

6 The effects of androgens on the regulation of lipolysis in adipose precursor cells. Endocrionol 126 (1990)1229-34

7 Visceral fat accumulation in men is positively associated with insulin, glucose and C-peptide levels but negatively with testosterone levels. Seidell JC, Bjontorp L, Sjostrom L, et al. Metabolism 39 (1990) 897-901

8 Effects of testosterone and oestrogen's on deltoid and trochanter adipocytes in two cases of transsexualism. Vague J, Meignen J.M. and Negrin J.F. Horm. Metabol. Res. 16(1984) 380-381

[kumsuz]

süpersin abii:)

[mj23]

kemal bey harikasınız. devamını getirin lütfen. öğrenmeye çok ihtiyacım var bilinçsizce yapmayalım

[biyologcem]

Eline saglik abi.devamini bekliyorum.

[Juniorarnold]

Keyifle okudum yazinin devamini okumak icin sabirsizlaniyorum

[1996oktay1907]

Teşükkürler yazı için kemal abi devamını sabırsızlıkla bekliyoruz ...

[Kemal Siren]

Testesteronun Dogrudan ve Dolayli Anabolik Etkileri

Testesteron ve turevlerinin (anabolik-androjenik steroidler veya AAS) anabolik etkilerinin ana sebebi dogrudan androjenik reseptorleri aktif hale getirmeleri ve bunun sonucu olarak da protein sentezini arttirmalari.

Ama AAS'ler baska dolayli yollarla da kas gelismesini etkiliyor olabilirler. Bu etkilerden bir tanesi AAS'lerin diger hormonlar uzerindeki etkileri veya sadece belli dokularda etkili olan hormonlarin ve diger buyume faktorlerinin salinmasi sayesinde olabilir. Bu etkileri baska reseptorlerle de baglanabildikleri manasina gelebilir. Burada bir hatirlatma; kas kutlesi artisi sadece protein sentezine degil, ayni zamanda dokulara gerekli besinlerin tasinmasi ve protein (doku) yikiminin engellenmesine de bagli. AAS'lerin bu etkilerine de bakmaliyiz.

Yapilan bazi deneylerde testesteronun dokulara aminoasit tasinmasini arttirmadigini goruluyor (9). Demek ki bu konuda AAS'ler faydali degil. Insulin hormonu dokulara besin tasinmasi (glukoz ve aminoasitler) konusunda en etkili hormon ve AAS'lerin boyle bir etkisi yok.

Ama Protein (doku) yikimini onlemek konusunda AAS'ler iyi sonuclar verebilir.

Testesteronun Anti-Glucocorticoid (kortizol karsiti) Etkileri

AAS'lerin kas hucrelerinde katabolizmayi engelleyerek kutle ve guc artisi sagladiklari dusunuluyor. Bu AAS'lerin en onemli "dolayli" etkisi olarak biliniyor. AAS'ler vucudumuzdaki bir diger steroid (kolesterolden uretilen) hormon olan glukokortikoidleri (kortizol bu grubun en onemli uyesi) etkiliyorlar (10). Glukokortikoidlerin etkisi AAS'lerle tamamen zit; hucrelerdeki proteinin parcalanmasini ve salinmasini tetikliyorlar. Bu surece katabolizma diyoruz. Kas gelisimi sadece testesteronun etkisi, kortizolun etkisine ustun geldigi zaman mumkun. Iyi antrenman ve iyi bir beslenmeyle vucut yiktigindan daha cok protein yapacaktir ama bu cekisme hep devam eder.

Disaridan AAS alindigi zaman cok daha yuksek androjen seviyesi glukokortikoidleri dezavantajli duruma getirir. Git gide protein yikimi azalir. Bunun sebebinin androjenlerin glukokortikoid reseptorlerini mesgul etmeleri oldugu dusunuluyor. In vitro deneylerde testesteronun glukokortikoid reseptorlerine baglanma egilimi oldugu gorulmus (11) (12). Hatta AAS'in bir etkisi daha olabilir; glukokortikoidlerin hucre icinde DNA'ya baglanmasini onledigi one suruluyor (13). Bu iddialar tam manasiyla kanitli degil ama AAS'lerin katabolizmi onledikleri, hatta aclik durumunda bile onledikleri biliniyor. Yani anti-katabolik etkileri oldugu kesin.

Testesteron ve Kreatin

Yukselen AAS seviyesi kas dokularinda daha cok kreatin sentezlenmesine de sebep oluyor (14). Kreatin (Kreatin fosfat veya CP) miktari yuksekse ATP daha uzun sure yenilenebiliyor ve dayaniklilik-kuvvet artiyor. Guc artisinin bir sebebi de bu. Ama bu etki anabolik (doku yapici) degil.


Testesteron ve IGF-1

Deneyler AAS ve dokulardan IGF-1 salinmasi arasinda net bir iliski gosteriyor (15). Ayni zamanda dokularin IGF-1'e hassasiyetinin de arttigi gozlemlenmis. Yasli erkeklere dogal miktarlarda testesteron verildigi zaman kaslarindaki IGF-1 reseptoru sayisinin arttigi gozlemlenmis (16). Bunun tam ziddi olarak, testesteron seviyesi dusuk olan genc erkeklerde IGF-1 reseptor yogunlugunda bariz bir azalma goruluyor. AAS'ler dokularda IGF-1 salinimi ve hassasiyeti konusunda etkililer. Bu etkileri dolasimdaki GH (buyume hormonu) ve IGF-1 miktarindan bagimsiz (17) (IGF-1 hem karacigerde uretilip dolasima saliniyor hem de dokular tarafindan bolgesel ihtiyac icin uretilebiliyor) . IGF-1'in en azindan biraz anabolik etkili oldugunu bildigimize gore AAS'lerin anabolik etkisinin bir kismi da bu olmali.

Dogrudan Etkili ve Dolayli Etkili Steroidler?

Bugun satilan her AAS'in hem anabolic hem de androjenik etkileri var. AAS'leri bu etkileri konusunda iki gruba ayirmak mumkun degil. Hepsi de hucrelerdeki androjen reseptorunu aktif hale getirerek is goruyorlar.

Dogrudan-dolayli etkili AAS'ler hipotezinin cikis sebebinin oxymetholone ve methandrostenolone adli AAS'ler oldugunu dusunuyorum (yazar dusunuyor). Bu ikisi de resptorlere baglanma yatkinligi dusuk ama anabolik etkisi yuksek AAS'ler -18-. Eger reseptore iyi baglanamiyorlarsa ama istenen sonuclari veriyorlarsa acaba baska bir yoldan mi etki gosteriyorlar? Bu bakis acisi yanlis cunku adi gecen AAS'lerin diger ozellikleri gozardi ediliyor; Uzun yari-omur, estrojenik etkileri ve dolasimdaki (steroidleri etkisiz hale getiren) proteinlere baglanmamaya egilimli olmalari.

Belki su anda bilinmeyen baska yan yollarla anabolik etki gosteren AAS'ler olabilir ama kesinlikle hepsinin asil is gorme yolu androjen reseptorunden geciyor. "X ile Y beraber kullanilmaz cunku ayni reseptore baglanacaklar", veya "X ile Z beraber alinmali cunku degisik yollarla is goruyorlar" tipi onermeler ciddiye alinmamali. Bu tip fikirler hic bir kanita-mantiga dayanmiyor ve tamamen hayal urunu.


OZET

AAS'lerin anabolik etkileri;
1-Androjen reseptorunu uyararak protein sentezini arttirir,
2-Dokulardaki androjen reseptor sayisini arttirir
3-Kortikosteroid (kortisol) etkilerini azaltir
4-Dokulardaki IGF-1 miktarini ve dokularin IGF-1 hassasiyetini arttirir,
5-Alyuvar (hemoglobin) uretimini arttirir..



Kaynaklar

(9) Testesterone injection stimulates net protein synthesis but not tissue amino acid transport. Fernando A, Tripton K, Doyle D, et al. Am J. Physiol. (Endocrinology and Metabolism) 38:E864-71,1998

(10) Glucocorticoid antagonism by exercise and AAS'. Hickson RC, Czerwinski SM, Falduto MT, Young AP. Med. Sci Sports Exerc 22(1990)331-40

(11) Binding of glucocorticoid antagonists to androgen and glucocorticoid hormone receptors in rat sceletal muscle. Danhaive PA, Rousseau GG, J steroid Biochem Mol Biol 24(1986)481-71

(12) Evidence for a xxx dependent anabolic response to androgenic steroids mediated by muscle glucocorticoid receptors in the rat. Danhaive PA, Rousseau GG, J Steroid Biochem Mol Biol 29 (1988)575-81

(13) Glucocorticoid antagonism by exercise and AAS'. Hickson RC, Czerwinski SM, Falduto MT, Young AP, Med Sci Sports Exerc 22(1980)331-40

(14) The source of excess creatine following methyl testosterone. Samuels LT, Sellers DM, McCaulay CJ J Clin Endocrinol Metab 6(1946)655-63

(15) Ontogeny of GH, IGF-1, estradiol and cortisol in the growing lamb. Effect of testosterone. Arnold AM, Peralta JM, Tonney MI, J Endocrinol 150(1996)391-9 12jun:130(6):3677-83. 81, 2001

(16) Testesterone administration to elderly men increases skeletal muscle strength and protein synthesis. Am J Physiol 269 (1995) E820-6

(17) Testosterone deficiency in young men; marked alterations in whole body protein kinetics, strength, and adiposity. Mausas N, Hayes V, Welch S et al. J Clin Endocrin Metab 83(1998)1886-92

-18- Endocrinology 114(6):2100-06 1984 June "Relative Binding Affinity of AAS.."Saartok T, Dahlberg E, Gustafsson JA

[Cem Coduroglu]

Devamını bekliyorum yazının ksiren. Merak ettiğim ve cevap bulamadığım bu kadar saklanan ama bilgilendirilmesi gereken bir konu.

[srht dmrs]

Kemal hocam ellerin dert görmesin.